Kerkepad 1985

Tochten langs monumentale bouwwerken.

Eibergen / Groenlo/ Zwillbrock september 1985

De NCRV organiseert ook deze zomer weer een aantal tochten langs kerken, kloosters, kapellen en andere (religieuze) monumenten. Deze tochten worden dit jaar gehouden onder de titel Kerkepad 1985. Het is inmiddels de negende keer dat een dergelijke tochtencyclus wordt gehouden. Een van de routes gaat dit jaar langs enkele monumentale gebouwen in Eibergen, Groenlo en Zwillbrock (Westfalen). Eibergen bezit een prachtige Nederlandse Hervormde kerk, die uit de 15e eeuw stamt. Het gebouw is in gotische stijl opgetrokken. Het schip is gemaakt van gebakken steen en de toren van tufsteen. Naast het gebruik van de kerk voor de hervormde eredienst wordt in de kerk regelmatig een concert gehouden.
In Zwillbrock, een klein dorpje, juist aan de andere kant van de grens staat een monumentale ba-rokkerk. Dit gebouw stamt uit 1717 en was eens onderdeel van een heel klooster. Dit klooster was door de bisschop van Munster met zeer speciale bedoelingen zo dicht bij de grens gebouwd. In die tijd n.l. hadden de katholieken in Nederland het erg moeilijk en ze konden hun kerkdiensten maar beter in het geheim houden. Uit deze tijd stamt ook het schuilaltaar, dat nog steeds op Erve Wissinck in de buurtschap Zwolle aanwezig is. Tegenover voornoemde kerk staat het horeca-etablissement „Zum Kloppendiek”, genoemd naar een oude weg van Nederland naar de klooster-kerk. Om de mensen duidelijk te maken wanneer er weer een dienst zou zijn gingen oude vrouwtjes bij de huizen en boerderijen langs om door een klopsignaal aan te geven dat men verwacht werd. Tot voor kort sprak men in Groenlo nog van „da’s ok ne fiene Kloppe” als men een zeer vroom vrouwmens bedoelde. Om nu de Rooms-katholieke gelovigen in Nederland morele ruggesteun te geven werd voornoemd klooster gebouwd. In de kerk bevindt zich een Bachorgel. Erg opvallend is de fraai geornamenteerde preekstoel en het rijk versierde altaar. Er zijn enkele fraaie beelden aanwezig, waaronder vooral opvalt het houten beeld van de heilige Katharina. De bewoners van de Eibergse buurtschap Holterhoek gaan veelal in Zwillbrock naar de kerk.


In Groenlo wordt een bezoek gebracht aan de oude St. Calixtus-kerk. Het eerste bouwsel, dat op deze plaats heeft gestaan stamt uit de eerste helft van de dertiende eeuw. De toren die uit 1371 dateert is nu het oudste stuk van de kerk.

Het driebeukige schip dateert van voor de reformatie. De kerk is voor-namelijk uit kloostermoppen opge-trokken, alhoewel een klein deel aan de buitenkant met tufsteen is bekleed. De zuilen tussen midden-schip en zijbeuken zijn van natuur-steen. Een dichtgemetseld raampje aan de achterzijde van de kerk herinnert aan de tijd dat leprozen niet in de kerk mochten komen, maar vanachter een raampje iets van de kerkdienst mochten meebeleven (een zgn. hagioscoop). Aan de linkerkant van de kerk zijn nissen, waarbij doodshoofden (als een memento mori) zijn ingemetseld. Deze doodshoofden zijn gevonden bij de restauratie van 1959. De kerk is ge-heel gerestaureerd na de beschadigingen die in de oorlog zijn toegebracht. Het carillon werd in 1956 geplaatst en bevat 18 klokken. Sinds de reformatie behoort deze kerk aan de Nederlandse Hervormde Gemeente te Groenlo. In 1907 bouwde de R.K. gemeenschap in Groenlo weer een eigen grote kerk in Groenlo; de zgn. nieuwe St. Calixtuskerk. De kerk van de Hervormde Gemeente wordt niet alleen voor de Hervormde eredienst gehouden, maar ook gebruikt men haar voor concerten en tentoonstellingen. De bezoekzaterdagen van deze kerkepadroute zijn 22 en 29 juni.
De NCRV-televisie en radio besteden op respectievelijk 21 en 17 Juni aandacht aan dit gebeuren.

Bron: De Gelderlander